Khói thuốc lá và thuốc lá thụ động làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến người hút và người xung quanh dễ mắc viêm màng não do não mô cầu, một căn bệnh cấp tính và nguy hiểm.
Theo BS.CKI Nguyễn Tiến Đạo - Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, vi khuẩn não mô cầu Neisseria meningitidis thường trú ở vùng hầu họng của con người mà không gây triệu chứng. Tuy nhiên, khi gặp các yếu tố thuận lợi như hệ miễn dịch suy yếu, mắc bệnh đường hô hấp, đặc biệt là hút thuốc lá, vi khuẩn sẽ có cơ hội xâm lấn và gây bệnh.
Các nghiên cứu từ CDC Mỹ và nhiều quốc gia châu Âu đã chỉ rõ mối liên hệ giữa thuốc lá và não mô cầu. Đáng báo động, việc tiếp xúc với khói thuốc thụ động trong môi trường gia đình có thể khiến trẻ em tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh não mô cầu xâm lấn, nguy cơ đặc biệt cao ở trẻ dưới 5 tuổi. Trẻ sinh ra từ các bà mẹ hút thuốc trong thai kỳ còn có nguy cơ mắc bệnh cao gấp ba lần.
Bác sĩ Nguyễn Tiến Đạo lý giải, khói thuốc lá chứa gần 7.000 hợp chất hóa học, trong đó có 69 chất gây ung thư và độc hại như nicotin, benzen… Những chất này làm suy yếu chức năng bảo vệ của tế bào biểu mô đường hô hấp, tổn thương niêm mạc, tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn, virus xâm nhập cơ thể. Khi hệ hô hấp bị ảnh hưởng, khả năng chống đỡ các tác nhân gây bệnh giảm sút, khiến người hút thuốc và những người xung quanh dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, bao gồm viêm màng não do não mô cầu.
Khói thuốc lá và thuốc lá thụ động làm suy yếu hệ miễn dịch. Ảnh: Minh Hà.Các thể bệnh do não mô cầu gây ra rất đa dạng, từ viêm màng não, nhiễm trùng huyết đến sốc nhiễm khuẩn. Viêm màng não được xem là cấp cứu y khoa vì có thể gây tử vong chỉ trong 24 giờ. Nếu sống sót, khoảng 20% bệnh nhân phải đối mặt với di chứng nặng nề như cắt cụt chi, chậm phát triển trí tuệ, điếc hoặc tàn tật suốt đời.
Để phòng ngừa bệnh não mô cầu hiệu quả, tiêm vaccine là biện pháp hàng đầu. Việt Nam hiện có nhiều loại vaccine thế hệ mới như Bexsero (phòng nhóm B), VA-Mengoc-BC (phòng nhóm BC) và Menactra (phòng nhóm ACYW-135). Bác sĩ Nguyễn Tiến Đạo khuyến nghị tiêm phối hợp các loại vaccine để phòng ngừa toàn diện 5 nhóm huyết thanh chính của não mô cầu.
Bên cạnh tiêm chủng, việc từ bỏ hút thuốc lá, tránh rượu bia, thường xuyên rửa tay, súc miệng, và giữ vệ sinh không gian sống là rất cần thiết. Một chế độ ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc, vận động thường xuyên cũng góp phần nâng cao sức đề kháng. Khi xuất hiện các triệu chứng như sốt cao, đau đầu, buồn nôn, cổ cứng, cần đến bệnh viện ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.