Ngày Khí tượng thế giới 2025: Thu hẹp khoảng cách dự báo sớm

Lộ trình Cảnh báo sớm

Lộ trình cho sáng kiến ​​Cảnh báo sớm, đã được Hội đồng điều hành của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) thông qua vào tháng 6/2024, bao gồm các hành động nhằm tăng cường triển khai và sử dụng các hệ thống cảnh báo sớm đa nguy cơ. Sáng kiến ​​này bao gồm giai đoạn từ năm 2024 đến năm 2027 với các mục tiêu chi tiết. 

“Các hệ thống cảnh báo sớm mạnh mẽ đòi hỏi sự hỗ trợ chính trị và chính sách mạnh mẽ hơn từ cộng đồng quốc tế và các chính phủ, bên cạnh việc đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng, công nghệ và đào tạo. Tất cả chúng ta phải ủng hộ Sáng kiến ​​EW4All trên toàn cầu, vận động tăng cường đầu tư và ý chí chính trị”, ông Abdulla Al Mandous, Chủ tịch WMO cho biết.

“Cuộc sống và sự an toàn của mọi người là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi. Mỗi dự báo được đưa ra đều mang tính nhân văn. Mỗi mạng sống mà chúng ta cứu đều có một khuôn mặt con người, một gia đình, một tương lai”, Tổng thư ký WMO Celeste Saulo tiếp lời. 

“Điều này có ý nghĩa về mặt kinh tế. Hệ thống cảnh báo sớm mang lại lợi nhuận gấp chín lần cho khoản đầu tư. Chúng là quả chín chín của việc thích ứng với khí hậu. Nếu chúng ta không đầu tư, chi phí cho việc không hành động sẽ cao hơn nhiều so với chi phí cho hành động”, bà nói thêm. 

Hệ thống cảnh báo sớm đã giúp giảm số ca tử vong và giảm tổn thất và thiệt hại do thời tiết, nước hoặc các sự kiện khí hậu nguy hiểm gây ra. Chúng mang lại lợi nhuận đầu tư gần gấp mười lần.

Nhưng vẫn còn những khoảng cách lớn, đặc biệt là ở các quốc đảo đang phát triển nhỏ và các quốc gia kém phát triển nhất. Khoảng 70% tổng số ca tử vong do thảm họa liên quan đến khí hậu xảy ra ở 46 quốc gia nghèo nhất trong 50 năm qua.

Lộ trình này nhằm tận dụng toàn bộ mạng lưới WMO và tăng cường năng lực của các NMHS để bảo vệ tính mạng và sinh kế. Các thành viên của WMO đã xác nhận cấu trúc hỗ trợ các hoạt động ưu tiên, với các vai trò và trách nhiệm được xác định.

Lộ trình này xác định các mối nguy hiểm ưu tiên, bao gồm lũ quét và lũ lụt sông; xoáy thuận nhiệt đới và bão ngoài nhiệt đới, sóng nhiệt, sóng lạnh, giông bão, hạn hán, ngập lụt ven biển, bão dâng và các mối nguy hiểm liên quan đến tầng băng như dòng chảy ra từ hồ băng. Nó cũng trích dẫn các mối nguy hiểm về môi trường như cháy rừng, bão cát và bụi, sóng thần, lở đất và hoạt động núi lửa. Những thách thức là rất lớn, nhưng lợi ích thậm chí còn lớn hơn.

Sáng kiến ​​Cảnh báo sớm cho tất cả đã được triển khai ở một số quốc gia ban đầu và hiện đang được mở rộng sang các quốc gia khác để đáp ứng nhu cầu. Lộ trình sẽ hướng dẫn WMO khi tìm cách mở rộng quy mô và đẩy nhanh các hành động.

Thu hẹp khoảng cách 

Sáng kiến ​​Cảnh báo sớm cho tất cả do WMO và Văn phòng Liên hợp quốc về Giảm thiểu rủi ro thiên tai (UNDRR) đồng lãnh đạo, với sự hỗ trợ của Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (IFRC) và các đối tác khác.

WMO chịu trách nhiệm về Trụ cột 2 về phát hiện, quan sát, giám sát, phân tích và dự báo. Do đó, lộ trình này hướng đến trụ cột cụ thể này. Mục tiêu của nó là thu hẹp những khoảng cách quan trọng, bao gồm cả trong mạng lưới quan sát cơ bản, trong các sản phẩm vệ tinh và dữ liệu, và trong Hệ thống Xử lý và Dự đoán Tích hợp của WMO.

Chỉ có 50% quốc gia trên toàn thế giới báo cáo có hệ thống cảnh báo sớm đa thiên tai đầy đủ và có những khoảng cách lớn trong các quan sát trên khắp Châu Phi, một số vùng Thái Bình Dương và Tây Mỹ Latinh.

Trong số 30 quốc gia ban đầu được chọn để triển khai hỗ trợ phối hợp Cảnh báo sớm cho tất cả, một nửa trong số các Cơ quan Khí tượng và Thủy văn Quốc gia (NMHS) hiện đang hoạt động với năng lực giám sát và dự báo cơ bản và gần một phần tư có năng lực dưới mức cơ bản.

Bảng điều khiển EW4All đã được ra mắt tại COP28, cung cấp khả năng giám sát minh bạch và liên tục tiến độ thực hiện sáng kiến.