Nhiều tín hiệu tích cực từ công tác bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam

Thả rùa biển quý hiếm về biển 

Ngày 12/8, Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Liên Hương (Bộ đội Biên phòng tỉnh Lâm Đồng) cùng Ban Quản lý Khu bảo tồn biển Hòn Cau tổ chức thả một cá thể rùa biển thuộc loài Vích (Chelonia mydas) nặng gần 12kg về vùng biển tự nhiên tại xã Liên Hương. Đây là loài nằm trong danh mục nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ. 

Trước đó một ngày, rùa được phát hiện bị lạc vào luồng nước khu vực làm mát máy của Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 1, xã Vĩnh Hảo. Ngay sau khi tiếp nhận, lực lượng biên phòng phối hợp với Ban Quản lý Khu bảo tồn chăm sóc, kiểm tra sức khỏe và gắn chíp theo dõi. Cá thể này được bấm thẻ mã số VN1611 để phục vụ nghiên cứu, tình trạng sức khỏe ổn định, không có vết thương trước khi được thả về biển. Khu bảo tồn biển Hòn Cau có diện tích khoảng 12.500ha, sở hữu hệ sinh thái phong phú gồm rạn san hô, thảm cỏ biển – môi trường sống và sinh sản của nhiều loài thủy sinh vật quý hiếm, trong đó có rùa biển. Mùa sinh sản của rùa thường diễn ra từ tháng 5 đến tháng 10 hằng năm. 

Cùng ngày, tại xã đảo Nhơn Châu (tỉnh Gia Lai), chính quyền và người dân đã hỗ trợ đưa 11 cá thể rùa con vừa nở về biển an toàn. Theo ông Dương Hiệp Hưng, Chủ tịch UBND xã Nhơn Châu, số rùa con này là một phần trong lứa rùa mới nở, được người dân phát hiện và bảo vệ từ khi vừa chui lên khỏi lớp cát. Người dân địa phương cho biết đây là loài rùa xanh, còn gọi là vích, thuộc danh mục nguy cấp, quý, hiếm. 

Chính quyền xã Nhơn Châu thường xuyên vận động ngư dân và người dân trên đảo khi phát hiện rùa mẹ lên bờ đẻ trứng hoặc rùa con nở phải báo ngay để tổ chức bảo vệ. Đồng thời, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền giữ gìn vệ sinh môi trường biển, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ loài rùa biển, qua đó góp phần bảo tồn đa dạng sinh học và cân bằng hệ sinh thái. 

Nhiều loài động vật quý hiếm được ghi nhận 

Cùng với công tác bảo tồn đa dạng sinh học biển, tại các vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Trị) và Chư Mom Ray (Quảng Ngãi) vừa ghi nhận sự xuất hiện của hàng chục loài động vật quý hiếm, trong đó có loài lần đầu được phát hiện tại khu vực, khẳng định giá trị đa dạng sinh học và hiệu quả bảo tồn. 

Ngày 11/8, Ban Quản lý Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng cho biết thông qua 186.183 hình ảnh thu từ 120 trạm bẫy ảnh, lực lượng chức năng và các nhà nghiên cứu đã phát hiện 64 loài động vật, gồm 34 loài chim, 6 loài linh trưởng, 5 loài móng guốc, 6 loài cầy, 2 loài chồn, 2 loài triết, cùng nhiều loài khác như thỏ vằn, mèo rừng, sóc, tê tê, chuột đá Trường Sơn, nhím, dúi, đon. 

Đáng chú ý, 38 loài trong số này thuộc danh mục nguy cấp, quý, hiếm được ghi nhận trong Sách đỏ. Hiện nhóm nghiên cứu tiếp tục mở rộng phạm vi đặt bẫy, áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích vị trí, tập tính và môi trường sống của các loài. Dự kiến từ nay đến cuối năm, sẽ tiến hành thêm một đợt thu bẫy ảnh nhằm ghi nhận các loài mới và đánh giá tình trạng sinh tồn của chúng.

 Tại Vườn quốc gia Chư Mom Ray, mới đây công nghệ bẫy ảnh đã ghi nhận sự xuất hiện lần đầu của hai loài quý hiếm: gấu ngựa và cua bay. Cả hai thuộc nhóm IIB – danh mục nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ. Ông Đào Xuân Thủy, Giám đốc Vườn quốc gia Chư Mom Ray cho biết, đơn vị đã lắp đặt 280 máy ảnh tự động trong lâm phần để giám sát đa dạng sinh học và phục vụ công tác bảo tồn nguồn gen. Hệ thống bẫy ảnh thời gian qua cũng đã ghi nhận nhiều loài có nguy cơ tuyệt chủng như bò tót, gà tiền mặt đỏ, công xanh, voọc chà vá chân nâu… 

Hiện hệ động vật tại Chư Mom Ray được thống kê với 1.003 loài, trong đó 112 loài nguy cấp, quý, hiếm. Ban quản lý đang tăng cường các biện pháp quản lý, tuần tra bảo vệ, kết hợp nghiên cứu khoa học nhằm duy trì và phát triển quần thể các loài động vật quý hiếm. Những phát hiện mới từ các vườn quốc gia cho thấy vai trò quan trọng của công nghệ giám sát hiện đại trong bảo tồn thiên nhiên, đồng thời góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị của các hệ sinh thái rừng đặc hữu Việt Nam.