Khoa học công nghệ đi trước, mở đường cho ngành NN-MT phát triển bứt phá giai đoạn mới

Ngày 22/7, tại Hà Nội, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến chủ trì Hội nghị Ban Chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW và sơ kết công tác 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm của Vụ Khoa học và Công nghệ.

Ghi dấu ấn rõ nét trong thực hiện Nghị quyết 57

Theo ông Nguyễn Văn Long, Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ, 6 tháng đầu năm 2025, Vụ đã ghi dấu ấn rõ nét trong công tác tham mưu, triển khai đồng bộ các nhiệm vụ khoa học, công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS). Nổi bật trong số đó là việc tổ chức triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển KHCN trong thời kỳ mới một cách đồng bộ, bài bản và hiệu quả.

Ngay từ đầu năm, Vụ đã chủ động đánh giá toàn diện thực trạng KHCN, ĐMST và CĐS của ngành, làm căn cứ quan trọng để xây dựng Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 57. Trên cơ sở đó, Vụ đã tham mưu, trình ban hành hàng loạt văn bản nền tảng, trong đó đáng chú ý là Quyết định số 1892/QĐ-BTNMT về định mức dự toán nhiệm vụ KHCN và Thông tư số 43/2025/TT-BNNMT về quản lý nhiệm vụ KHCN.

Ông Nguyễn Văn Long cho biết, điểm sáng nổi bật 6 tháng qua là công tác triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW. Đến hết tháng 7/2025, 100% đơn vị thuộc Bộ đã ban hành kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết. Cùng với đó, Bộ đã tổ chức Hội nghị triển khai Kế hoạch thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW với hơn 1.200 đại biểu tham dự, ký kết 8 thỏa thuận hợp tác với hiệp hội, doanh nghiệp… đã tạo tiếng vang lớn, lan tỏa sâu rộng, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong toàn ngành NN-MT.

Về nội dung đề xuất các nhiệm vụ KHCN theo Nghị quyết số 57-NQ/TW, ông Long cho biết, tính đến 20/7/2025, Bộ NN-MT được giao tổng cộng 198 nhiệm vụ theo các nghị quyết và kế hoạch liên quan, trong đó đã hoàn thành 20 nhiệm vụ, 164 nhiệm vụ đang triển khai và 41 nhiệm vụ còn đang hoàn thiện. Cùng với đó, Vụ đã tham mưu Bộ xét duyệt 140 nhiệm vụ KHCN, đồng thời đề xuất thêm 28 nhóm nhiệm vụ mang tính sáng kiến để tích hợp vào kế hoạch quốc gia triển khai Nghị quyết 57. Về kế hoạch năm 2026, Bộ đã phê duyệt 126 nhiệm vụ KHCN mới, trong đó 56 nhiệm vụ đã được thẩm định.

Bên cạnh việc triển khai các nhiệm vụ KHCN, công tác xây dựng tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật cũng có nhiều kết quả tích cực. Các đơn vị đã hoàn thành và trình công bố 95/216 nhiệm vụ năm 2025, chiếm 44,1% kế hoạch. Đến nay, hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn quốc gia trong ngành đã bao phủ toàn bộ chuyên ngành, với 1.887 TCVN và 178 QCVN.

Tuy nhiên, ông Long cũng chỉ rõ những tồn tại như: một số đơn vị chưa quyết liệt trong triển khai Nghị quyết 57, việc bố trí và giải ngân kinh phí còn chậm, chất lượng hồ sơ tuyển chọn nhiệm vụ còn chưa đồng đều, nhiều đề xuất thiếu tính đột phá và khả thi trong ứng dụng thực tiễn. Bên cạnh đó, tiến độ xây dựng kế hoạch và dự toán ngân sách cho năm 2026 còn chậm, ảnh hưởng đến việc triển khai nhiệm vụ KHCN mở mới.

Để khắc phục những hạn chế và tăng tốc triển khai trong 6 tháng cuối năm, Vụ KHCN đề ra 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm. Đó là: hoàn thiện thể chế quản lý KHCN qua các thông tư hướng dẫn mới; tiếp tục đôn đốc triển khai Nghị quyết 57 và hoàn thiện kế hoạch năm 2026; trình phê duyệt 26 nhiệm vụ sáng kiến và tổng kết các chương trình trọng điểm; đẩy nhanh tiến độ hoàn thành 117 nhiệm vụ xây dựng TCVN/QCVN còn lại trong năm và đề xuất Lãnh đạo Bộ phân công đầu mối, chỉ đạo quyết liệt hơn trong theo dõi, cập nhật tiến độ nhiệm vụ.

Hợp tác quốc tế - Cầu nối đưa KHCN tiệm cận chuẩn mực toàn cầu

Tại Hội nghị, lãnh đạo các đơn vị tập trung đánh giá những việc đã làm được, chưa làm được; nguyên nhân khách quan, chủ quan; bài học kinh nghiệm trong chỉ đạo điều hành và tổ chức thực hiện KHCN, ĐMST, CĐS và triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW trong 6 tháng đầu năm; đồng thời đề xuất các nhiệm vụ giải pháp 6 tháng cuối năm 2025.

Ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế cho rằng, việc kết nối và khai thác hiệu quả nguồn lực quốc tế, đặc biệt là đội ngũ chuyên gia, tổ chức quốc tế có uy tín, sẽ tạo ra động lực mới trong xây dựng và hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật của ngành theo hướng tiệm cận với thông lệ quốc tế. Đồng thời, thúc đẩy chuyển giao công nghệ hiện đại thông qua các dự án hợp tác quốc tế là một giải pháp thiết thực, giúp các đơn vị trong Bộ tiếp cận nhanh chóng với tri thức và công nghệ tiên tiến, từ đó nâng cao chất lượng và hiệu quả thực thi các nhiệm vụ khoa học và công nghệ.

Để đẩy mạnh triển khai nhiệm vụ KHCN trong thời gian tới, Lãnh đạo Vụ Hợp tác quốc tế đề xuất cần xây dựng cơ chế phối hợp thông tin thường xuyên, liên thông và hiệu quả giữa Vụ Khoa học và Công nghệ và Vụ Hợp tác quốc tế, đặc biệt trong quản lý và theo dõi các chương trình, dự án quốc tế có yếu tố khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Cùng với đó, cần từng bước nâng tầm cơ sở dữ liệu KHCN của Bộ bằng cách tích hợp các nguồn thông tin quốc tế, qua đó góp phần tăng cường tính khoa học, minh bạch và hiệu quả trong công tác hoạch định chính sách. Ngoài ra, cần tăng cường thúc đẩy các chương trình hợp tác song phương, đa phương trong lĩnh vực KHCN về NN-MT nhằm tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ kỹ thuật, tài chính, nâng cao năng lực cán bộ và cơ quan nghiên cứu thuộc Bộ.

Tăng tốc chuyển đổi số, tháo điểm nghẽn KHCN, tạo nền tảng phát triển bền vững ngành NN-MT

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến ghi nhận và đánh giá cao trong 6 tháng đầu năm 2025, Vụ KHCN đã thể hiện tốt vai trò tham mưu chiến lược và tổ chức triển khai hiệu quả các nhiệm vụ KHCN, ĐMST và CĐS, đặc biệt là triển khai Nghị quyết 57. “Đây là nền tảng quan trọng để toàn ngành NN-MT từng bước chuyển mình theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững. Với quyết tâm chính trị cao và lộ trình hành động cụ thể, khoa học công nghệ chắc chắn sẽ tiếp tục là động lực then chốt, mở đường cho sự phát triển đột phá của ngành trong thời kỳ mới”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, kết quả đạt được vẫn còn khoảng cách so với yêu cầu và thực tiễn. Vì vậy, các đơn vị cần tăng tốc, bứt phá với quyết tâm và hành động quyết liệt hơn, thực hiện hiệu quả các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về KHCN, ĐMST và CĐS. Mục tiêu là phục vụ hiệu quả vận hành bộ máy, chuyển từ nền hành chính quản lý sang hành chính phục vụ, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm; góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5% năm 2025 và tạo nền tảng cho tăng trưởng 2 con số trong các năm tiếp theo.

Để làm được điều đó, Thứ trưởng đề nghị Vụ KHCN phối hợp chặt chẽ với các đơn vị trong và ngoài Bộ để lựa chọn đúng nhiệm vụ, đúng trọng tâm, phù hợp thực tế từng lĩnh vực, đặc biệt KHCN phải gắn với thực tiễn, có cơ sở khoa học rõ ràng, kết quả cụ thể.

Trước khối lượng nhiệm vụ lớn, Thứ trưởng đề nghị các đơn vị cần đẩy mạnh cải cách thủ tục, cắt giảm quy trình không cần thiết, tạo thuận lợi thu hút nguồn lực xã hội hóa, hợp tác quốc tế. Đồng thời, khẩn trương rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, tạo hành lang thông thoáng cho nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ.

Cùng với đó, cần xây dựng hệ thống dữ liệu đồng bộ, liên thông từ trung ương đến địa phương. Thứ trưởng giao Vụ KHCN phối hợp với Cục Chuyển đổi số và các đơn vị liên quan xây dựng hệ thống dữ liệu tích hợp, làm nền tảng cho chuyển đổi số toàn ngành. “Chuyển đổi số phải “tăng tốc”, có khởi đầu tốt thì mới tạo được nền tảng dài hạn. Đây không phải là việc riêng của đơn vị công nghệ, mà là nhiệm vụ của toàn ngành”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Về nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết 57 của Bộ NN-MT, Thứ trưởng yêu cầu Ban Chỉ đạo phải hoạt động thường xuyên, tổ chức họp định kỳ, phân công rõ đầu mối, cập nhật tiến độ hàng ngày để kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc.

“Để tài nguyên được quản lý chặt chẽ, môi trường có chuyển biến tích cực và tăng trưởng nông nghiệp đạt kết quả thực chất, không thể thiếu vai trò trung tâm của KHCN, ĐMST và CĐS. Đây chính là nền tảng cốt lõi, là động lực thúc đẩy đổi mới, tạo đà cho tăng trưởng bền vững, đồng thời là tiền đề quan trọng cho một giai đoạn phát triển mới, hiện đại và hội nhập của ngành NN-MT”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định.