Sau gần một năm triển khai, Nghị định số 106/2024/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách hỗ trợ nâng cao hiệu quả chăn nuôi đã bước đầu tạo chuyển biến trong hệ thống quản lý và tổ chức thực hiện ở nhiều địa phương. Tuy nhiên, quá trình thực thi còn nhiều khó khăn, vướng mắc, từ thủ tục hành chính, nhân lực cơ sở đến cơ chế tài chính và quỹ đất, đòi hỏi sự điều chỉnh kịp thời để chính sách đi vào thực tiễn, phát huy hiệu quả.
Đồng loạt ban hành văn bản chỉ đạo, công bố thủ tục hành chính
Tính đến tháng 8/2025, 28/34 tỉnh, thành phố đã ban hành văn bản chỉ đạo triển khai, công bố danh mục thủ tục hành chính (TTHC) mới trong lĩnh vực chăn nuôi theo Nghị định 106. Nhiều địa phương như Nghệ An, Sơn La, Lâm Đồng ban hành kế hoạch hành động chi tiết, phân công rõ trách nhiệm cho từng sở, ngành.
Việc công bố TTHC đã tạo hành lang pháp lý minh bạch, giúp tổ chức, cá nhân dễ tiếp cận chính sách, đồng thời nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương trong tiếp nhận và giải quyết hồ sơ. Một số địa phương như Hưng Yên, Ninh Bình, Đắk Lắk còn xây dựng quy trình nội bộ tiếp nhận và xử lý hồ sơ ngay sau khi nghị định có hiệu lực.
Công tác tuyên truyền: Đã có bước khởi động nhưng phạm vi còn hẹp
Các Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tổ chức hội nghị tập huấn, tuyên truyền trên cổng thông tin điện tử, hệ thống quản lý văn bản, thậm chí lồng ghép với các chương trình khuyến nông, hỗ trợ giống vật nuôi.
Tuy nhiên, phạm vi tuyên truyền mới tập trung ở cấp tỉnh, chưa lan tỏa mạnh mẽ đến hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, nhất là vùng sâu, vùng xa. Thực tế cho thấy, nhiều hộ chăn nuôi còn lúng túng khi tiếp cận, lập hồ sơ xin hỗ trợ, phản ánh rõ khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn.
Kết quả bước đầu: Nâng cao nhận thức và sự sẵn sàng
Báo cáo cho thấy, đội ngũ cán bộ quản lý chuyên ngành chăn nuôi – thú y tại nhiều địa phương đã nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa của Nghị định 106. Một số tỉnh như Nghệ An, Đồng Nai chủ động bố trí ngân sách dự phòng; TP.HCM, Sơn La, Lâm Đồng đưa nội dung thực hiện nghị định vào kế hoạch công tác thường xuyên.
Nhờ vậy, hệ thống quản lý đã có sự chuẩn bị nhất định để sẵn sàng xử lý khi phát sinh hồ sơ. Tuy nhiên, thực tế hiện nay mới có rất ít hồ sơ đăng ký xin hỗ trợ, cho thấy chính sách mới đang ở giai đoạn “khởi động”.
Khó khăn, vướng mắc: Từ thủ tục phức tạp đến nhân lực cơ sở hạn chế
Báo cáo tổng hợp ý kiến 34 địa phương nêu rõ 4 nhóm khó khăn chính
Thủ tục hành chính phức tạp: Hồ sơ yêu cầu nhiều loại giấy tờ (giấy chứng nhận chăn nuôi, môi trường, tài chính). Người chăn nuôi nhỏ lẻ khó đáp ứng, ngại tiếp cận.
Thiếu nhân lực cơ sở: Sau khi sáp nhập tổ chức thú y, nhiều xã không còn cán bộ chuyên trách. Cán bộ kiêm nhiệm thiếu kinh nghiệm, nhất là tại Lai Châu, Kon Tum, Tuyên Quang.
Cơ chế, chính sách chồng chéo: Một số quy định về đất đai, tài chính, môi trường còn giao thoa; cơ chế hỗ trợ chủ yếu sau đầu tư khiến người dân thiếu động lực.
Vướng mắc đất đai, môi trường: Quy định khoảng cách an toàn khó áp dụng tại vùng đồng bằng đông dân; thiếu quỹ đất quy hoạch chăn nuôi tập trung; thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất phức tạp.
Ý kiến từ địa phương: Đề xuất điều chỉnh chính sách
Nhiều tỉnh, thành phố đã đề xuất điều chỉnh để Nghị định 106 khả thi hơn:
Đơn giản hóa thủ tục: tích hợp giấy tờ, ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai hồ sơ trực tuyến.
Phân loại đối tượng thụ hưởng: hộ chăn nuôi nhỏ, hợp tác xã, doanh nghiệp cần bộ tiêu chí và yêu cầu khác nhau.
Điều chỉnh cơ chế hỗ trợ: cho phép hỗ trợ trước, hỗ trợ đồng thời, thay vì chỉ sau đầu tư.
Tăng mức hỗ trợ: nhất là với vùng khó khăn, đồng thời cho phép HĐND tỉnh quyết định mức hỗ trợ phù hợp thực tiễn.
Linh hoạt về đất đai và môi trường: giảm khoảng cách chăn nuôi với trang trại nhỏ, bổ sung quy hoạch vùng chăn nuôi tập trung, gắn với công nghệ xử lý chất thải.
Vai trò của Bộ Nông nghiệp và Môi trường
Ngay sau khi Nghị định được ban hành, Bộ NN&MT công bố danh mục TTHC mới (Quyết định 2972/QĐ-BNN-CN ngày 29/8/2024); Ban hành Quyết định 705/QĐ-BNNMT (9/4/2025) chuẩn hóa TTHC lĩnh vực chăn nuôi và thú y; Tổ chức hội nghị chuyên đề phổ biến nghị định đến các sở, ngành, hiệp hội.
Đồng thời, việc triển khai Nghị định 131/2025/NĐ-CP về phân định thẩm quyền trong mô hình chính quyền hai cấp cũng góp phần cụ thể hóa, giúp địa phương có cơ sở pháp lý khi thực hiện chính sách hỗ trợ chăn nuôi.
Đánh giá chung và kiến nghị
Sau gần một năm, Nghị định 106 đã thiết lập khung chính sách quan trọng, tạo căn cứ pháp lý để địa phương xây dựng kế hoạch hỗ trợ chăn nuôi an toàn, tuần hoàn, giảm phát thải. Tuy nhiên, chính sách mới đang gặp rào cản trong áp dụng thực tiễn: thủ tục còn phức tạp, nhân lực cơ sở hạn chế, cơ chế hỗ trợ chưa linh hoạt.
Bộ NN&MT kiến nghị Chính phủ cho phép sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Nghị định 106 để phù hợp thực tế, bảo đảm chính sách đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả, tạo động lực phát triển chăn nuôi bền vững
Nghị định 106/2024/NĐ-CP khẳng định vai trò hỗ trợ của Nhà nước trong định hướng chăn nuôi hiện đại, an toàn sinh học và bền vững. Để chính sách đi vào thực tiễn, cần sự điều chỉnh kịp thời, đơn giản hóa thủ tục, tăng cường nguồn lực cơ sở và cơ chế linh hoạt. Đây sẽ là nền tảng để ngành chăn nuôi Việt Nam nâng cao hiệu quả, cạnh tranh quốc tế và phát triển theo hướng xanh – bền vững.
CTTĐT