Thành phố tiềm năng về môi trường – Kinh nghiệm của Hải Phòng

Mặc dù được đánh giá là 1 trong 10 thành phố trên thế giới bị đe dọa nhiều nhất bởi các tác động của biến đổi khí hậu, nhưng với những giải pháp thiết thực, tháng 8/2025, Hải Phòng được ASEAN công nhận là thành phố tiềm năng bền vững về môi trường.

Nhận diện nguy cơ, thách thức, thành phố Hải Phòng đã xây dựng và thực hiện nhiều đề án, dự án để ứng phó, thích ứng với biến đổi khí hậu như: Kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Kiểm kê khí nhà kính và đề xuất các giải pháp quản lý giảm nhẹ phát thải khí nhà kính; Đánh giá tác động, tính dễ bị tổn thương, rủi ro, tổn thất thiệt hại do biến đổi khí hậu; Chuyển đổi xanh giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2050… Mục tiêu căn cốt của các kế hoạch nhằm đưa ra các giải pháp ứng phó, phản ứng chính xác, kịp thời, hiệu quả, linh hoạt để phát triển bền vững. 

“Mấu chốt” trong các kế hoạch hành động là thành phố Hải Phòng lồng ghép yếu tố giới trong xây dựng, triển khai chính sách giảm thiểu rủi ro thiên tai; trao quyền tận dụng kiến thức, kinh nghiệm của nữ giới trong quản lý tài nguyên và xây dựng khả năng phục hồi, nhất là tại những địa bàn, cộng đồng dân cư dễ bị tổn thương do thiên tai.

Thông qua triển khai khác kế hoạch, 150 ha rừng ngập mặn tại Cát Bà và Đình Vũ được phục hồi, giúp hấp thụ hàng chục nghìn tấn CO2/năm, đồng thời bảo tồn hệ sinh thái ven biển. 2 khu công nghiệp (khu công nghiệp Deep C và khu công nghiệp Nam Cầu Kiền) tiên phong chuyển đổi xanh theo mô hình sinh thái tại Việt Nam. Đây là cơ sở thành phố xây dựng thêm 12 khu công nghiệp theo hướng khu công nghiệp xanh, sinh thái, công nghệ cao, hỗ trợ... Năm 2024, thành phố được VCCI vinh danh là địa phương đứng đầu trong cả nước về thực hiện Chỉ số xanh cấp tỉnh (PGI), bao gồm: chỉ số đánh giá và xếp hạng chất lượng quản trị môi trường địa phương dưới góc nhìn từ thực tiễn kinh doanh.

Cụ thể bộ tiêu chí “Thành phố tiềm năng về môi trường” của ASEAN, thành phố Hải Phòng xác định 6 nhóm chiến lược và hành động về đa dạng sinh học. Trọng tâm chiến lược là bảo vệ các khu vực đặc biệt (khu dự trữ sinh quyển thế giới quần đảo Cát Bà…). Cùng đó, ưu tiên quản lý nguồn nước và tài nguyên biển để bảo vệ các loài sinh vật biển và hệ sinh thái biển. Đồng thời, phát triển du lịch bền vững; tăng cường nhận thức cộng đồng; nghiên cứu về đa dạng sinh học, đưa ra các biện pháp bảo tồn hiệu quả hơn. Đặc biệt, thành phố đưa ra các giải pháp tăng cường hợp tác quốc tế về bảo tồn đa dạng sinh học… 

Song song đó, thành phố tích hợp yếu tố giới vào nhóm “Đa dạng sinh học đô thị và không gian xanh” trong Bộ chỉ số giải thưởng ASEAN bền vững về môi trường (ESC). Thông qua đó, thành phố nhận diện nhu cầu, kinh nghiệm, đóng góp khác biệt của các nhóm giới đối với môi trường và phát triển bền vững. Trên cơ sở đó đưa ra các giải pháp phù hợp, hiệu quả và thúc đẩy sự tham gia bình đẳng của các giới trong công tác bảo vệ môi trường, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Theo đó, yếu tố về giới trong bộ chỉ số giải thưởng ASEAN bền vững về môi trường (ESC) được cụ thể bằng hoạt động cụ thể như: số lượng cây xanh được trồng mới ở các khu vực đất ngập nước; số hộ gia đình có vai trò của phụ nữ thực hiện có hiệu quả về phân loại rác thải tại nguồn; số khu vực công cộng do phụ nữ đảm nhận vệ sinh môi trường; số km có sự tham gia của phụ nữ về bảo vệ nguồn nước; số lượng sản phẩm, dụng cụ thân thiện với môi trường mà phụ nữ sử dụng; số mô hình phụ nữ tham gia tái chế, tái sử dụng sản phẩm thải bỏ từ hoạt động sản xuất nông nghiệp; mô hình phụ nữ tham gia không đốt rơm rạ...

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố cho biết, để duy trì và phát triển thành phố hướng tới đạt Giải thưởng thành phố bền vững về môi trường ASEAN (lần thứ 7), thời gian tới, Sở sẽ tham mưu việc tăng cường cơ sở pháp lý và ban hành các quy định lồng ghép giới vào quy trình xây dựng kế hoạch phát triển của thành phố; xây dựng và áp dụng các chỉ tiêu cụ thể cho từng lĩnh vực, đồng thời cải thiện hệ thống thu thập và báo cáo dữ liệu giới. Xây dựng các chính sách hỗ trợ, đặc biệt là chính sách đào tạo, chế độ cho cán bộ làm công tác bình đẳng giới của thành phố, đào tạo, nâng cao năng lực và kỹ năng cho cán bộ làm công tác giới của thành phố.

Giải thưởng thành phố ASEAN bền vững môi trường và chứng nhận thành phố ASEAN bền vững môi trường được tổ chức 3 năm/1 lần, là một trong những chương trình hợp tác của ASEAN. Chương trình được điều phối bởi Nhóm công tác ASEAN về các thành phố bền vững về môi trường (AWGESC). Chương trình này nhằm khuyến khích sự phát triển bền vững của các thành phố trong ASEAN bằng cách ghi nhận và đánh giá cao các thành phố đã thực hiện nhiều sáng kiến, nỗ lực khác nhau để xây dựng địa phương xanh và sạch.

Bùi Thọ