Việt Nam học tập kinh nghiệm quản lý khoáng sản chiến lược tại Úc

Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam học tập kinh nghiệm quản lý, khai thác, chế biến khoáng sản chiến lược tại Úc, thúc đẩy hợp tác bền vững.

Từ ngày 10 đến 16/8/2025, Đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, do Thứ trưởng Trần Quý Kiên dẫn đầu, đã có chuyến thăm và làm việc tại một số thành phố của Úc nhằm học tập kinh nghiệm quản lý khoáng sản chiến lược, quan trọng. Chương trình được tổ chức với sự phối hợp của Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc (DFAT).

Tham gia đoàn có lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ, gồm: Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, Vụ Hợp tác quốc tế, Văn phòng Bộ, Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, cùng Văn phòng Hội đồng Đánh giá trữ lượng khoáng sản quốc gia.

Đoàn công tác tham quan mỏ Bô-xit Huntly. Ảnh: Đức Hiếu

Mục tiêu của chuyến công tác tập trung vào ba nội dung chính: tăng cường quan hệ đối tác giữa hai chính phủ Việt Nam và Úc; nâng cao kiến thức và kỹ năng cho cán bộ Việt Nam về thiết kế chính sách, quy hoạch và vận hành khai thác khoáng sản; đồng thời thúc đẩy trao đổi kinh nghiệm quản lý tài nguyên địa chất, nhất là những thách thức và cơ hội liên quan đến các khoáng sản chiến lược.

Hợp tác Việt Nam - Úc trong quản lý khoáng sản chiến lược

Ngay trong ngày đầu tiên tại Tây Úc, đoàn đã được bà Jane Caforio, Giám đốc Văn phòng Ủy ban Thương mại và Đầu tư bang Tây Úc đón tiếp và trao đổi các chương trình làm việc và hợp tác.

Cùng ngày, Đoàn đã có buổi làm việc với Tập đoàn Australian Strategic Materials (ASM), doanh nghiệp vật liệu tích hợp với chiến lược xây dựng chuỗi cung ứng vững chắc cho các khoáng sản quan trọng. ASM áp dụng mô hình “từ mỏ đến kim loại”, bao gồm khai thác, tinh luyện và sản xuất các kim loại, hợp kim tinh khiết cao, cung cấp cho các ngành công nghệ tiên tiến.

Đoàn công tác làm việc với Tập đoàn Australian Strategic Materials. Ảnh: Đức Hiếu.

Tại buổi trao đổi, ông Peter Finnimore, Phó Chủ tịch ASM đã giới thiệu Dự án Dubbo, một nguồn tài nguyên đa kim bao gồm đất hiếm nhẹ và nặng, zirconium, niobium và hafnium. ASM cũng chia sẻ về chiến lược khai thác, những thách thức và cơ hội của ngành khai khoáng tại Úc.

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Trần Quý Kiên bày tỏ ấn tượng với cụm từ “đối tác chiến lược tin cậy” - là một thông điệp mà Thủ tướng Việt Nam thường xuyên nhắc tới. “Đây là tinh thần hợp tác hai bên cùng có lợi, lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Ông cho biết, Việt Nam đang thăm dò để tiến tới khai thác, chế biến đất hiếm, đặc biệt là dạng ion trong mỏ phong hóa. Kết quả đề án thăm dò năm nay cho thấy tiềm năng đất hiếm của Việt Nam tăng đáng kể. Trong thời gian tới, cấp lãnh đạo cao nhất của Nhà nước sẽ bàn thảo, lựa chọn đối tác chiến lược để cùng khai thác và chế biến nguồn tài nguyên này.

“Chúng tôi đang rất cần kinh nghiệm chế biến đất hiếm ở dạng phong hóa. Nếu ASM có kinh nghiệm, mong quý vị chia sẻ. Úc là một trong số ít đối tác Việt Nam đặc biệt tin tưởng, và chúng tôi hy vọng ASM sớm nghiên cứu, đầu tư xây dựng nhà máy tại Việt Nam như mô hình ở Hàn Quốc”, Thứ trưởng nói.

Đoàn công tác chụp ảnh lưu niệm. Ảnh: Đức Hiếu.

Ông cũng đề nghị ASM chia sẻ thông tin về nhà máy tại Hàn Quốc để Việt Nam có thể học hỏi trực tiếp. “Có câu ‘trăm nghe không bằng một thấy’, chúng tôi rất mong được tận mắt tìm hiểu mô hình thành công của ASM”, ông Kiên chia sẻ.

Hợp tác trong lĩnh vực bản đồ thông minh và khai khoáng bền vững

Đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Môi trường do Thứ trưởng Trần Quý Kiên dẫn đầu cũng đã có các buổi làm việc quan trọng với Tập đoàn Xcalibur Smart Mapping và Trường Khoáng sản & Năng lượng thuộc Đại học New South Wales (UNSW).

Xcalibur Smart Mapping hiện là doanh nghiệp hàng đầu thế giới trong lĩnh vực hàng không ứng dụng để lập bản đồ địa vật lý, với hơn 100 năm kinh nghiệm, hơn 1.400 dự án đã triển khai và tổng quãng đường bay khảo sát vượt 50 triệu km trên cả sáu châu lục. Tập đoàn sở hữu đội bay hơn 40 máy bay chuyên dụng được trang bị hệ thống địa vật lý tiên tiến, cùng đội ngũ 400 nhân sự chất lượng cao.

Xcalibur Smart Mapping hiện là doanh nghiệp hàng đầu thế giới trong lĩnh vực hàng không ứng dụng để lập bản đồ địa vật lý. Ảnh: Đức Hiếu.

Tại buổi làm việc, ông Bart Anderson, Giám đốc Điều hành Xcalibur, giới thiệu khả năng khảo sát bằng máy bay và các thiết bị công nghệ hiện đại, đồng thời trình bày sáng kiến lập bản đồ quốc gia cho các dự án tiềm năng tại Việt Nam. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá cao kế hoạch triển khai dự án bay quét tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) - khu vực được xem là “vựa lúa” và “vựa trái cây” xuất khẩu lớn nhất cả nước, nhưng đang đối diện nhiều thách thức do biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

Thứ trưởng nhấn mạnh, việc xây dựng bản đồ tài nguyên thiên nhiên với độ phân giải cao tại ĐBSCL sẽ là cơ sở quan trọng phục vụ công tác quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Trong khi đó, tại Trường Khoáng sản & Năng lượng thuộc Đại học New South Wales, đoàn công tác đã trao đổi với Giáo sư Julien Epps, Hiệu trưởng Nhà trường. UNSW hiện nằm trong top 20 đại học hàng đầu thế giới theo bảng xếp hạng QS World University Rankings 2025, nổi bật trong nghiên cứu về y tế công cộng, khoa học khí hậu, phát triển đô thị bền vững và nhân quyền.

Đoàn công tác thăm và làm việc với Trường Khoáng sản & Năng lượng thuộc Đại học New South Wales. Ảnh: Đức Hiếu.

Tại buổi làm việc, các nhà khoa học UNSW giới thiệu những công trình nghiên cứu và công nghệ mới trong khai khoáng, đặc biệt là hướng tiếp cận khai khoáng bền vững với mục tiêu “không chất thải, không phát thải”. Trường cũng phát triển các công cụ tính toán phát thải nhằm hỗ trợ các quốc gia và doanh nghiệp kiểm soát tác động môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản.

Các cuộc gặp gỡ với doanh nghiệp và trường đại học hàng đầu của Úc không chỉ mở ra cơ hội hợp tác nghiên cứu,ứng dụng công nghệ hiện đại, mà còn góp phần củng cố mối quan hệ hợp tác chiến lược Việt Nam - Úc trong các lĩnh vực then chốt về tài nguyên, môi trường và phát triển bền vững.

Kinh nghiệm thực tiễn quý báu hỗ trợ Bộ Nông nghiệp và Môi trường

Từ ngày 10 đến 16/8/2025, đoàn đã làm việc với các cơ quan quản lý nhà nước, viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực khai khoáng. Đoàn cũng tham quan thực địa nhiều mô hình khai thác - chế biến khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường và phục hồi sau khai thác. Đây là những kinh nghiệm thực tiễn quý báu, góp phần hỗ trợ Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong việc hoàn thiện chính sách, pháp luật và nâng cao năng lực quản lý đối với các loại khoáng sản chiến lược, quan trọng.

Đoàn công tá chụp ảnh lưu niệm. Ảnh: Đức Hiếu.

Chuyến công tác đã mang lại nhiều kết quả cụ thể: Tiếp cận kinh nghiệm quản lý, khai thác, chế biến và phục hồi mỏ khoáng sản của Úc; Khảo sát các mô hình ứng dụng công nghệ tiên tiến, hướng tới khai thác bền vững và chế biến sâu; Thiết lập, củng cố nhiều mối quan hệ hợp tác tiềm năng với các đối tác Úc, mở ra cơ hội chuyển giao công nghệ, đầu tư và hợp tác lâu dài.

Thay mặt lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đoàn công tác bày tỏ lời cảm ơn tới Đại sứ quán Úc tại Việt Nam, Công ty Earn & Young Australia, Earn & Young Việt Nam cùng các cơ quan, tổ chức đã phối hợp, hỗ trợ để chương trình được triển khai chuyên nghiệp và hiệu quả.

Thành công của chuyến đi không chỉ mang ý nghĩa về chuyên môn, mà còn góp phần củng cố mối quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam – Úc, đặc biệt trong lĩnh vực địa chất và khoáng sản, ngành giữ vai trò quan trọng đối với phát triển bền vững và an ninh nguyên liệu của hai quốc gia.

Trung Hiếu