Phân định trách nhiệm quản lý đất đai khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp
Tại Nghị định 151/2025/NĐ-CP đã phân định rõ trách nhiệm quản lý đất đai nhằm bảo đảm tính thống nhất, hiệu quả trong quản lý đất đai từ tỉnh đến cơ sở.
Chính phủ vừa ban hành Nghị định 151/2025/NĐ-CP quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp; phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai. Nghị định có hiệu lực từ 1/7/2025.
Trách nhiệm của UBND cấp tỉnh
Trong đó, tại mục 3 về phân định trách nhiệm đã quy định rõ trách nhiệm cấp tỉnh, cấp xã trong lĩnh vực đất đai của chính quyền địa phương 2 cấp.
Cụ thể, tại Điều 12 về trách nhiệm của UBND cấp tỉnh quy định: UBND cấp tỉnh có trách nhiệm thực hiện quản lý Nhà nước về các nội dung quy định tại Luật Đất đai và các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai như: Tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư; Tổ chức thực hiện theo dõi và đánh giá đối với việc quản lý, sử dụng đất đai đối với cấp xã trực thuộc; đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn cấp tỉnh; Trình phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; Chỉ đạo UBND cấp xã thực hiện thu hồi đất liên quan đến đất quốc phòng, an ninh.
Cấp tỉnh thực hiện rà soát, xử lý và công bố công khai các dự án đầu tư không đưa đất vào sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc chậm tiến độ sử dụng đất 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư; các dự án được gia hạn; các dự án chậm tiến độ sử dụng đất vì lý do bất khả kháng.
Trách nhiệm của Hội đồng nhân dân cấp xã
Tại Điều 13 quy định Hội đồng nhân dân cấp xã có trách nhiệm cử đại diện Hội đồng nhân dân cấp xã tham dự họp Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để giám sát và thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp xã.
Tại Điều 14, Nghị định quy định, UBND cấp xã có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về các nội dung quy định tại Luật Đất đai. Cấp xã sẽ cho ý kiến về quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; Tổ chức lập, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp xã, kế hoạch sử dụng đất 5 năm cấp xã; Công bố công khai quy hoạch sử dụng đất cấp xã, kế hoạch sử dụng đất 5 năm cấp xã; Tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương.
UBND cấp xã có trách nhiệm công bố, công khai phạm vi thu hồi đất theo tiến độ của dự án đến người sử dụng đất đối với dự án chưa có trong kế hoạch sử dụng đất cấp xã; Báo cáo kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đến UBND cấp tỉnh trước ngày 15 tháng 10 hằng năm; Chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; Quản lý đất đã thu hồi tại khu vực nông thôn; Tổ chức thực hiện việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất, giải quyết khiếu nại liên quan đến việc cưỡng chế theo quy định của pháp luật về khiếu nại; bảo đảm điều kiện, phương tiện cần thiết phục vụ cho việc cưỡng chế; bố trí kinh phí cưỡng chế thu hồi đất; Tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư.
UBND cấp xã được giao lập và tổ chức thực hiện phương án đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm tại địa phương; tổ chức lấy ý kiến và tiếp thu, giải trình ý kiến của người có đất thu hồi; Giao trách nhiệm cho đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; Nhận bàn giao diện tích đất quy định tại điểm d khoản 2 Điều 142 Luật Đất đai để thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất ở theo quy định của pháp luật.
UBND cấp xã quản lý phần diện tích đất của các công ty nông, lâm nghiệp bàn giao về địa phương quy định tại điểm d khoản 1 Điều 181 Luật Đất đai, diện tích đất quy định tại điểm e khoản 2 Điều 181 Luật Đất đai và thực hiện các công việc khác quy định tại khoản 2 Điều 181 Luật Đất đai; Quản lý đất bãi bồi ven sông, ven biển thuộc địa bàn; điều tra, khảo sát, theo dõi, đánh giá quỹ đất bãi bồi ven sông, ven biển thường xuyên được bồi tụ hoặc thường bị sạt lở để có kế hoạch khai thác, sử dụng.
Cũng tại Điều 14, UBND cấp xã có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về các nội dung quy định tại các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai như: Tham gia xây dựng bảng giá đất theo chỉ đạo của UBND cấp tỉnh; Bố trí quỹ đất trong các nghĩa trang theo quy hoạch để di dời mồ mả khi thu hồi đất; Đăng công khai trên cổng thông tin đấu giá quyền sử dụng đất quốc gia được tích hợp vào trang thông tin điện tử chuyên ngành về đấu giá tài sản do Bộ Tư pháp quản lý, cổng hoặc trang thông tin điện tử; Rà soát, xác định ranh giới, diện tích sử dụng đất của các công ty nông, lâm nghiệp; Có ý kiến về hồ sơ phương án sử dụng đất và tham gia Hội đồng thẩm định phương án sử dụng đất; Nhận bàn giao đất trên thực địa tại điểm d và điểm đ khoản 1 Điều 69 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP; Tổ chức thực hiện phương án sử dụng đất; Báo cáo UBND cấp tỉnh về theo dõi và đánh giá quản lý, sử dụng đất đai…
Trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp xã
Tại Điều 15 quy định Chủ tịch UBND xã có trách nhiệm tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc; Tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất; Tổ chức cưỡng chế thi hành quyết định trưng dụng đất; Tham gia Hội đồng thẩm định bảng giá đất; tham gia là Chủ tịch Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể cấp xã; Tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế quyết định giải quyết tranh chấp đất đai.
Chủ tịch UBND xã có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai tại địa phương. Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về các nội dung quy định tại Nghị định số 102/2024/NĐ-CP như: Tham gia Hội đồng xác định mức bồi thường thiệt hại do thực hiện trưng dụng đất gây ra; Tham gia Ban Chỉ đạo theo quy định tại khoản 1 Điều 67 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP.
Trường Giang